Ege’de “Jeotermal Suların Tarımsal Sulamada Alternatif Su Kaynağı Olarak Kullanılması” Semineri

Müzeyyen Öztürk-Tülay Çolak-Begüm Doğan-Uğur Can Cengiz

Ege Üniversitesi (EÜ) Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nde “Tarımsal Sulamada Kullanım İçin Jeotermal Suyun Membran Proseslerle Arıtımı” ve “Ardışık Ters Osmoz (RO)- İyon Değiştirme Yöntemiyle Jeotermal Sudan Bor Giderimi” konulu seminerler gerçekleştirildi.  Seminerler Kimya Mühendisliği Bölümü doktora öğrencileri Kimya Yüksek Mühendisi Yakubu A. Jarma ve Kimya Yüksek Mühendisi Esra Altıok tarafından verildi. EÜ Kimya Mühendisliği Bölümü Seminer Salonu’nda düzenlenen seminerlerin danışmanlığını Prof. Dr. Nalan Kabay yaptı. Prof. Dr. Nalan Kabay, bu seminerlerde ele alınan konuların jeotermal sular ve bu suların arıtılması ve arıtılan termal suların tarımsal sulamada alternatif su kaynağı olarak kullanılabilmesi ve su kalitesinin incelenmesi üzerine olduğunu ifade etti.

Ege Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü Kimya Yüksek Mühendisi Yakubu A. Jarma “Tarımsal Sulamada Kullanım İçin Jeotermal Suyun Membran Proseslerle Arıtımı” konulu sunumunda “Kabul edilen bu proje TÜBİTAK Projesi kapsamında olup İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile birlikte ortaklaşa yürütülecek. Projenin amacı jeotermal suların arıtılıp tarım arazilerinde kullanılabilecek hale getirilmesi ve bu kalitedeki suyun da bizzat tarlada tarımsal sulama amaçlı olarak kullanılması olacak. Gerçekleştirilecek olan projemiz Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile ortak çalışmalar neticesinde hayata geçecek. Ben daha önceki yüksek lisans tez çalışmamda da atıksuların membran filtrasyon yöntemleriyle arıtılıp tarım arazilerinde kullanılabilmesini incelemiştim. Daha sonra ülkem olan Nijerya’ya döndüm fakat doktoramı Ege Üniversitesinde yapma kararı aldım. Bu seminerde sizlere jeotermal kaynaklar nedir? Bu suların bünyesinde hangi mineraller vardır? Ve  daha önce jeotermal suların membran prosesleriyle arıtılması üzerine yapılan çalışmaları sunacağım. Bu suların arıtıldıktan sonraki kalitesiyle ilgili literatür bilgilerinden bahsedeceğim. Son olarak laboratuvarımızda gerçekleştirdiğimiz jeotermal sudan bor ve lityumum ayrılıp geri kazanılabilmesine ilişkin çalışmalarımızdan da söz edeceğim” dedi.

“İzmir Jeotermal A.Ş. ısı merkezinde planlanan pilot ölçek sistem bu yaz döneminde kurulacak”

Kimya Yüksek Mühendisi Yakubu A. Jarma, projeyi şu şekilde anlattı: “Bölge olarak İzmir Jeotermal Isı Merkezi’nde planlanan pilot ölçek arıtma sistemi yaz döneminde kurulacak, çalışmalar sonbaharda başlayacak. Optimum koşullarda istediğimiz kalitede sulama suyunu elde ettiğimiz zaman Ziraat Fakültesinden araştırma grupları tarımsal sulama çalışmalarına bahar döneminde başlayacak.”

Kimya Yüksek Mühendisi Esra Altıok ise “Ardışık Ters Osmoz (RO)- İyon Değiştirme Yöntemiyle Jeotermal Sudan Bor Giderimi” sunumunda “Bir yıldır Polonya ile ortaklaşa yürütülen TÜBİTAK destekli ikili projemiz kapsamında bir sunum yapacağım. Jeotermal sudan bor ve arsenik giderilmesi ile ilgili doktora tezim kapsamında bir araştırma çalışması yürütüyorum. Bu çalışmada iyon değiştirme yöntemini uygulamak için araştırmalar yapıyorum, Ters ozmos uygulandığında jeotermal sulardan bor ve arseniğin termal sulardan ne düzeyde giderilebildiğini araştırdım. Ayrıca hem ticari bor seçimli iyon değiştirici reçineleri hem de yeni nesil bor seçimli iyon değiştirici reçineleri jeotermal sulardan bor ve arsenik giderimi için kullanarak performans karşılaştırması yaptım” diye konuştu.