“ABD’nin yüzde 19’u Avrupa’nın ise 27’si nöropsikiyatrik hasta”
Sümeyye Akdağ-Yunus Uyar
* Prof. Dr. Şengül, “Daha anlamlı ve nitelikli birey ve toplum yaşamı için beyninizi iyi tanıyın ve beyin araştırmalarını gönülden destekleyin” dedi.
İZMİR(Ege Ajans)- Dünya Beyin Farkındalığı Haftası, başta İzmir, Eskişehir, Manisa, Denizli, İstanbul, Trabzon ve Konya olmak üzere bu yıl birçok yerde kutlanacak. Beyin Farkındalığı Haftası, okul öncesi öğrenciden merak eden ve öğrenebilir en yaşlı kişiye, toplumda beyin-sinir sistemi farkındalığını, beyin-sinir sistemi sağlığını ve işlevselliğini geliştirme bilincini yaymayı amaç ediniyor.
Beyin Farkındalığı Haftası nedeniyle Türkiye Beyin Araştırmaları ve Sinirbilimleri Derneği (TÜBAS) önderliğinde, bazı üniversiteler ve yerel yönetimlerin desteği ile çeşitli etkinlikler düzenleniyor.
TÜBAS Genel Başkan Yardımcısı, SfN(Society for Neuroscience)-Türkiye Başkanı, Türkiye Beyin Haftası Koordinatörü, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Gülgün Şengül, “Dünya ölçüsündeki uzun verimli ve güvenilir verilere göre, yaklaşık 280 milyon nüfuslu Amerika Birleşik Devletleri’nde, ülkenin yüzde 19’u nöropsikiyatrik hasta ve bunların 10 milyonu şiddetli depresyon, 16 milyonu şiddetli anksiyete, 15 milyonu ise tütün dışında madde bağımlısı. ABD’deki nörolojik hastalık prevalansı ise, 3 milyon Alzheimer hastası, 2 milyon epilepsi, 1.8 milyon inme ile sonuçlanan beyin krizi, 1 milyon beyin ve omurilik travması, 750 bin erken gelişimsel bozukluklar ve 500 bin Parkinson hastası olarak bildiriliyor. Avrupa Beyin Konseyi(EBC)’nin 28 Avrupa ülkesindeki 466 milyon nüfusu kapsayan verilerine göre, nüfusun yüzde 27’si nöro-psikiyatrik hasta olarak kayıtlara geçiyor. Bu hastalarla ilgili doğrudan ve dolaylı sağlık harcamaları ile yol açtıkları ekonomik kayıp, yılda toplam 386 milyar avro, kişi başına ise 828 avro tutuyor. Aynı toplumlardaki migren dışı baş ağrıları ve nikotin bağımlılığı alanları da eklendiğinde, ekonomik yük yılda 447 milyar avro düzeyini buluyor” diye konuştu.
BEYİN BEDEN SAĞLIĞI
Beyin ve sinir sistemi farkındalığının, çoğul meslek ve bilimsel artalan mensubu tarafından çok daha farklı boyutlara taşınmasının gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Gülgün Şengül, “Beyin ve davranış, eğitilebilirliğin sınırsızlığı ve açılımları, birey olma süreci, toplumsallaşma, estetik algı, dijitalleşme, sanatsal yaratıcılık ve üreticilik; ancak bunlarla birlikte, bilginin sınır tanımayan nitelik, nicelik ve hızı, ekosistemin olumsuz değişiklikleri örneğin, açlık, obezite, diyabet, madde bağımlılığı, ekonomik eşitsizlik, terör, savaş ve doğal felaketler nedeniyle artan göçler ve tüm bu olumsuzluklara karşı yükselen ama niteliksiz seyreden ortalama yaşam süresi gibi kararsız ve orantısız siyasal, toplumsal ve ekonomik olgular bağlamlarında da tartışılmaya ve çözümlenmeye muhtaç. Yani, yediğimiz, içtiğimiz, soluduğumuz her şey, kaza, düş kırıklığı, gerginlik, ağır sarsıntı yaşadığımız her deneyim ve ortam, beyin-beden veya beden-beyin sağlığımızı sürekli tehdit etmekte, ağır sonuçlarını iveğen (akut), süreğen (kronik) ya da bir veya birkaç kuşak sonrasında (gelişimsel ve epigenetik) ortaya koyuyor. Çevre koşullarının ve yaşam biçimlerinin iyileştirilmesi, genetik kılavuzluğun yaygınlaştırılması, eşitsizliklerin azaltılmasıyla genel gönenç düzeyinin dengelenmesi, kaza, felaket, çatışma ve bağımlılık olgularının önlenmesiyle bile dünya genelinde beyin-beden sağlığının geliştirilmesi anlamına geliyor” diye konuştu.
Prof. Dr. Gülgün Şengül, “Beyin ve sinir sistemi farkındalığı, ayrıca, tüm insanların ürettiği kaynaklarla yürütülen bilimsel araştırmaların ve teknolojik geliştirmelerin, sonuç, yenilgi veya kazanımlarının dünyadaki tüm halkların tüm kesimlerine de bilgilendirilme ve kendilerine hesap verilme yükümlülüğü getirmesi anlamında da çok önemli. Yukarıda belirtilen çok sayı ve çeşitlilikteki bilim, uzmanlık ve meslek alanlarındaki yeni ve genç beyin gücünü de cezbetmek, özendirmek ve gereğince eğitilmesi için devlet, özel ve sivil kesimler nezdinde çaba göstermek de, bu haftanın temel hedefleri arasında” dedi.
