EÜ’de “Bisfenol-A ve Analoglarının Sucul Organizmalara Etkisi” semineri

Turan,” Anne karnından itibaren kimyasallara maruz kalıyoruz”

Mert Akın – Tufan Bekgöz

Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde, “Bisfenol-A ve Analoglarının Sucul Organizmalara Etkisi” isimli seminer gerçekleşti. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özlem Çakal Arslan danışmanlığında gerçekleştirilen semineri, Ege Üniversitesi Çevre Bilimleri Doktora Öğrencisi Duygu Turan verdi.

 Kimyasallara maruz kalmanın anne karnından başlayıp yaşamın her döneminde yer aldığını aktaran Turan,” Sanayileşmenin artması ile kimyasal atıklar çevreye salındı ve bunlar çevremize zarar vermeye başladı. Hormon aktivitesine müdahale eden, zarar veren kimyasallar veya kimyasal karışımlar ‘endokrin bozucu kimyasallar’ olarak adlandırılıyor. Endokrin bozucu kimyasallar vücudun homeostasis ve gelişimsel işleyişin dengelenmesinden sorumlu doğal hormonların aktivitesini, tutulmasını, metabolizmasını, taşınımını, üretimini etkilemektedir. Bunlar hormonları taklit ediyorlar ya da hücre tahribatına yol açıyorlar. Tüm canlılarda genel maruz kalma yollarından olan deri, solunum ve beslenme, sucul organizmaların da bu kimyasallara maruz kalma şeklidir ” dedi.

Bisfenol-A (BPA) ve Analoglarının kullanım alanlarının çok geniş bir yelpazede olduğu aktaran Turan,” Polikarbonat plastik ve epoksi reçinesi üretiminde kullanılması, termal kağıtlar (gazete, magazin, reklam kağıtları ve pos cihazlarından çıkan fatura), boyalar, alev geciktiriciler, diş dolgu macununda DVD-VCD, su boruları, gıda saklama kapları, oyuncaklar, bebek biberonları tıbbi cihazlar, kozmetik ürünleri gibi çeşitli maddelerin üretiminde, BPA’nın yerine daha güvenli olduğu düşünülerek üretilen sentetik türevleri (Bisfenol F (BFA), Bisfenol S (BPS)] kullanıldığını belirtti. Özellikle bebek biberonları, bebek bezleri ve plastik şişelerde kullanılmasının çok tehlikeli olduğunu ve bu yüzden 2011 yılında Avrupa Birliğindeki bebek şişelerinin üretim ve pazarlamasında BPA kullanımının yasaklandığını, Ülkemizde ise, Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemelere Dair Mevzuat ile BPA’nın bebeklerin kullandığı polikarbonat madde ve malzemelerin üretiminde kullanılmasının yasaklanmıştır” diye konuştu.

Seminerin sonunda Turan’a,   Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Armağan Kınal tarafından “Teşekkür Belgesi” verildi.