Ege’de “Web 1.0’dan Web 4.0 ve Ötesine Değişim: Kütüphanelerin Geleceği” tartışıldı

Tufan Bekgöz – Ali Şahini – Denizhan Şaşmaz

Ege Üniversitesinde “ Kütüphaneler Haftası” etkinlikleri kapsamında bir sunum yapan Çankırı Karatekin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burcu Umut Zan,  “Değişen dünya ve gelişen teknoloji bireyleri ve kurumları da etkilemiş ve değişime zorlamıştır. Söz konusu değişim döngüsünde teknoloji ile birlikte kütüphaneler de yer almışlardır” diye konuştu.

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prof. Dr. Nuri Bilgin Konferans Salonu’nda “Web 1.0’dan Web 4.0 ve Ötesine Değişim: Kütüphanelerin Geleceği” konulu sunum gerçekleştirildi. Etkinliğe konuşmacı olarak Çankırı Karatekin Üniversitesi Öğretim Üyesi  Doç. Dr. Burcu Umut Zan katıldı.

Sunum öncesinde EÜ Kütüphane Daire Başkanvekili Ali Cemal Demir, Türk Kütüphaneciler Derneği İzmir Şube Başkanı Asuman Nesibe Gök, Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcıları Doç. Dr. Mehmet Koyuncu ve Doç. Dr. Arife Karadağ, EÜ Kütüphanesini en çok kullanan öğrencilere ödüllerini takdim etti.

Sunumunda bilgisayar, internet ve web sitelerinin tarihini ve Web 1.0’dan Web 4.0’a geçiş sürecini, Web’in ilerleyişinin kütüphaneler üzerindeki etkisi ve kütüphanelerin gelişen internet ortamına uyumu üzerine konuşan Doç. Dr. Zan, “1970 – 1980 arasını internetin en hızlı geliştiği dönem olarak gösterebiliriz. 1993 yılına gelindiğinde ise internet kullanıcıları grafik arayüzlü web tarayıcı ile tanıştılar. Bu proje iki üniversite öğrencisinin bitirme ödeviydi. Öğrenciler tarayıcılarının adını ise Mosaic olarak isimlendirdi. Daha sonra Microsoft’un Internet Explorer adlı web tarayıcısını duyurması ile kişisel bilgisayarlar üzerinde internet kullanımı aşırı artmıştır” dedi.

Doç. Dr. Zan,  “Web 1.0 da kullanıcılar sadece okuyucuydu ve sadece bilgiyi alabilen konumdaydı. Kullanıcılar bu dönemde interneti sadece bilgi alma amaçlı kullanırdı. Siteye girer bilgiyi okur, alır ve ortamdan çıkardı. Çünkü bu kadarına izin verilen bir kullanıcı topluluğu vardı, tüm kontroller web sitesinin elindeydi. Web siteleri daha çok firma ve şirketlere aitti. Onlara ait bilgiler vardı. Web sitesi tasarlamak ve sunmak pahalı ve zahmetli bir işti” diye konuştu.

Teknolojinin gelişmesiyle insanların daha çok bilgiye ihtiyacı oldu

Web 1.0’ın yetersizliğinden dolayı web 2.0’ın doğduğunu ifade eden Doç. Dr. Burcu Umut Zan, “Web 2.0’ı web’de insan etkileşimi olarak nitelendirilebiliriz. İnternet ortamındaki pasif bilgi bir yere kadar yetti. Teknolojinin gelişmesiyle insanların daha çok bilgiye ihtiyacı oldu, bilgi alışverişine duyulan ihtiyaç arttı ve bu bilgi ihtiyacının giderilmesi için kullanıcıların internet ortamına bilgi aktarabilmesi, etkileşim önemliydi. Bu durum Web 3.0 teknolojilerinin zemini hazırlanmış oldu. Hızlı bir geçiş süreci ile daha Web 3.0 tam anlamıyla uygulanıp kullanılmaya başlanmadan ve biz kullanıcılar Web 3.0 kavramını benimseyemeden, Web 4.0 hakkında çeşitli çalışmalar yapılmaya başlandı Ön görülen Web 4.0 tanımlamasında sanallaştırma ön plana çıkıyor. Web 4.0 uygulamalarının Yapay Zeka teknolojisinin yanı sıra Zenginleştirilmiş Gerçeklik teknolojisinden de faydalanması bekleniyor” dedi.

 “Teknoloji ile birlikte kütüphaneler de hızlı bir değişime uğruyor”

Doç. Dr. Burcu Umut Zan, “Değişen dünya ve gelişen teknoloji bireyleri ve kurumları da etkilemiş ve değişime zorlamıştır. Bu değişim sürecinde; birey, teknoloji ve değişim üçlüsü önemli bir döngü oluşturmaktadır. Söz konusu değişim döngüsünde teknoloji ile birlikte kütüphaneler de yer almışlardır. Kütüphane 1.0’ın bir başka örneği de mevcut proje planlama, uygulama ve unutma döngüsüdür. Kütüphaneler planlama ve hazırlamada mükemmeldir. Sık sık planlıyoruz, ancak bu planların hayata geçirildiği ve uygulandığı zaman sürekli takip yapmadan uzaklaşma eğilimimiz var. Teknoloji ile birlikte kütüphaneler de hızlı bir değişime uğruyor. Kütüphane 4.0 ile birlikte 3D yazıcılar ile bambaşka bir seviyeye gelecektir ve bunun üstesinden gelineceğini düşünüyorum” diye konuştu.