Yeni bitki keşifleri ile hem ekonomiye hem de literatüre katkı sağlanıyor

Bartu Aysu-Cengiz Erdem-Seda Ay

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de endemik bitki türlerinin sağlık ve ekonomiye önemli katkısının olduğu biliniyor. Özellikle endemik türlerin ilaç ham maddesi olarak kullanılması daha çok araştırma yapılmasına neden oluyor.  Son yıllarda ülkemizde keşfedilen yeni bitki türleri hakkında bilgiler veren  Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve aynı zamanda Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım, ekolojik denge,  ekonomi ve sağlık için endemik bitkilerin korunmasının  oldukça önemli olduğunu söyledi. Mevcut olan ve henüz keşfedilen endemik bitkilerin tıp, peyzaj, baharat bitkisi, lif bitkisi gibi birçok alanda önemli bir ekonomik potansiyele sahip olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Hasan Yıldırım, “Keşfedilen endemik bitkilerin mevcut popülasyonlarının korunarak, ülke ekonomisine katkı sağlanması gerekiyor. Aksi takdirde küçük popülasyonlara sahip bu bitkilerimizi yakın zamanda yitirebiliriz. Nesilleri tükenebilir. Bu nedenle endemik bitkilerimizin korunmasının ekolojik düzen için oldukça önemli”  dedi.

İzmir ilinde 2017 ve 2018 yılında keşfettiği “İzmir Çanı (Campanula leblebicii)” ve “Eferezenesi (Peucedanum guvenianum)” isimli bitkiler gibi daha birçok endemik bitki türünü keşfeden Doç. Dr. Hasan Yıldırım, bugüne kadar 42 tane yeni bitki türünü literatüre kazandırdığını ifade etti.

Sosyal medyada da bitki keşifleri ile ilgili bir grup oluştuklarını ifade eden Doç. Dr. Yıldırım, “Gönüllülerin ve birçok akademisyenin bulunduğu bu grupta, üyeler daha önce görmedikleri veya endemik olduğunu düşündükleri bitkilerin fotoğraflarını paylaşıyor ve akademisyen olarak bizler onlara bitkilerin tanımlanmasında yardımcı oluyoruz. Bu açıdan dünya literatürüne de sosyal medya üzerinde dünyada keşfedilen ilk bitki olan ‘Pinguicula Habilii’ isimli böcek kapan bitkiyi kazandırdık. Marmaris’te keşfedilen bu bitki, emekli öğretmen Habil Issı’nın paylaştığı fotoğraf ile keşfedildi. Maalesef dünya bu bitkimizi tanıyor, ama bizler tanımıyoruz” dedi.

“Malatya Havacivaotu kanser tedavisinde kullanılan içeriklere sahip”

Yaptığı çalışma ve incelemelerden de bahseden Doç. Dr. Hasan Yıldırım; “Malatya’da 13 tür keşfimiz oldu. Bu ilde bulunan Levent Kanyonunda uçurum kayalıklarda ve vadi içerisinde bulunan 6 yeni tür keşfettik. Aktivasyonu yüksek olan Malatya Havacivaotu bitkisi, kanserde ve kemoterapide kullanılan içeriklere sahip. Çalışmalarımız devam ediyor. Malatya’da Pimpinella Enguezekensis (Engüzek Anasonu) isminde, oldukça yüksek içeriğe sahip bir anason keşfettik. Ticari olarak kullanılan anason bitkisinden çok daha yüksek uçucu yağ oranına sahip. Ticari anason tek yıllık bir bitki olmasına rağmen, keşfettiğimiz bu anason çok yıllık bir tür olduğu için her yıl tekrardan tohum ekmenize gerek yok.  Ayrıca hem yapraklarında hem de tohumlarında oldukça yüksek uçucu yağ içeriğinin bulunması, potansiyel olarak ticari anasondan daha verimli bir tür olduğunu göstermektedir. Engüzek Anasonu, özellikle bebek ve çocukların gaz ağrılarını gidermek için doğal bir bitki potansiyeli taşıyor ve bu amaçla bu bitkiyi kültüre alma çalışmalarına başladık. Bu türü ülke ekonomisine kazandırmayı hedefliyoruz” diye konuştu.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir