‘Sıfır Atık’ yolunda Ege Üniversitesi

Asena Karcıer-Seray Açar

Artan küresel ısınma, iklim değişiklikleri ile doğal kaynakların hızla tükenmesi, verimlik ve tasarruf kavramlarını ortaya çıkardı. Verimlilik, geri dönüşüm ve sıfır atık kavramlarını Ege Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇEVMER) Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Armağan Kınal anlattı.

Verimlilik kavramını kaynakların en iyi şekilde kullanımı olarak tanımlayan Prof. Dr. Armağan Kınal, “İnsan yaşamının temel ihtiyacı olan su gibi kaynaklar, sınırlı kaynaklardır. Verimlilik kavramı bu kaynakların israf edilmemesi temeline dayanıyor. Özellikle bizim gibi kalkınmakta olan ülkelerde kaynak israfının mümkün olduğunca en aza indirilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Enerji alanında verimliliğin önemine değinen Prof. Dr. Kınal, “Temel olarak enerji verimliliği, enerjiyi yenilenebilir kaynaklardan sağlamaktır. Kömür gibi tükenebilecek fosil yakıtlar yerine, güneş gibi sınırsız enerji kaynaklarından ihtiyaç duyulan enerjiyi sağlamak verimlilik adına önemli bir adımdır” dedi.

Su kaynaklarının hızla tükendiğine dikkat çeken Prof. Dr. Kınal, “Yer üstü ve yer altı su kaynaklarımız çok hızlı bir şekilde kirleniyor. Öncelikle suyu kirleten ağır metaller ve kimyasal tarım ilaçları gibi malzemelerin sulardan arındırılması gerekiyor. Sulara atık bırakılmasının önüne geçilmelidir. İnsanların bilinçlendirilmesi de su verimliliği için önemli bir konudur. Örneğin, musluklarımızın bozuk olmaması ve temizlik için gereğinden fazla suyun harcanmaması verimlilik için önemli adımlardır. Bireysel ve kurumsal olarak gereğinden fazla su tüketiminin azaltılması gerekiyor” diye konuştu.

Cumhurbaşkanlığı tarafından başlatılan Sıfır Atık Projesi’nin önemine değinen Prof. Dr. Kınal, bu projenin halkın geri dönüşüm konusunda bilinçlendirilmesinde örnek olacağını söyledi. Geri dönüşüm konusunda bireylerin teşvik edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Kınal, “İnsanların önce bilinçlendirilmesi gerekiyor. Çünkü atıkların Türkiye’de ancak yüzde 12 civarındaki kısmı geri dönüştürülebiliyor. Toplumumuzda ne yazık ki çöp ayrıştırma bilinci gelişmiş değil. Bu bilincin değişmesi için bireylere özendirici modeller sunulmalı. Örneğin, atıkların atıldığı kutularda para biriktirme ya da hediye verme yöntemi kullanılabilir” dedi.

Ege Üniversitesi’nin Sıfır Atık Projesi’ne pilot okul seçildiğini belirten Prof. Dr. Kınal, “Üniversitemiz tehlikeli atıklarının tamamına bertaraf ediyor. Musluklarımız su tasarrufu için fotoselli musluklar ile değiştirildi. Kampüsün birçok noktasına su sebilleri yerleştirildi. Su sebilleri sayesinde hem sular verimli kullanılmış, hem de pet şişe kullanımı azaltılmış oluyor” diye konuştu.

         Üniversitenin çeşitli fakültelerinde bilincin artırılmasına yönelik çalışmaların yapıldığını anlatan Prof. Dr. Kınal, “Çeşitli fakültelerde çevre alanında dersler konuldu. Biz ÇEVMER olarak her perşembe çevreyle ilgili çeşitli seminerler düzenliyoruz. Yine Unibike Projesi özellikle karbondioksit emisyonunu azaltmak için, öğrencilerimizi kampüs içerisinde bisiklete binmeye teşvik ediyor” dedi.

Üniversite içindeki park alanlarının bilinçli olarak sınırlandırıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Kınal, “Öğrencilerimizin ve çalışan kadrolarımızın üniversiteye gelirken bireysel araçlarıyla değil, toplu taşıma kullanmaları için park alanları sınırlandırıldı. Toplu taşımalar, hem enerji tasarrufu hem de karbondioksit emisyonunu azaltmak adına önemlidir” diye konuştu.

Kampüs içerisindeki yeşil alanların yüzde 13’e ulaştığını belirten Prof. Dr. Kınal, “Yeşil dostu projeler ve artan yeşil alanlar bizi Green Metric sıralamasında, üniversite sayısı artmasına rağmen 56 basamak yukarı çıkardı. Türkiye’de yeşil dostu kampüsler arasında 8. sıradayız” dedi.

Bireylerin su ve enerji kaynaklarını tasarruflu kullanması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Kınal, kullan-at yerine yeniden kullanılabilir ürünlere yönelmeleri gerektiğini belirtti.